ÇOCUK DANIŞMANLIĞI

NORMAL GELİŞİM DANIŞMANLIĞI:
Bebeğin, anne karnındaki varoluş süreçlerinden başlayıp, doğumu ve büyümesi ile devam eden gelişim dönemlerinden özelikle “Erken Çocukluk” diye adlandırılan, ilk 6 yıllık dönemin, çocuğun duygusal, sosyal, bilişsel ve fiziksel gelişim alanlarında takip edilmesi çok önemlidir.
İlk 6 yaşta, bebeğin doğum ile birlikte çocuğun aile içine yerleşmesi, yeni ev düzeni ile birlikte, duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarının karşılanması, göz teması, beslenme düzeni, emekleme, yürüme, tuvalet alışkanlığı, uyku düzenin oluşturulması ve sosyal uyum gelişimi, ince-kaba motor becerilerinin ve beden gelişimi bir sonraki gelişim evresine geçişi için önemli ve hassas basamaklarıdır. Ve bu süreçleri nasıl başlayıp, nasıl devam ettireceğinizi, ne yapacağınızı bilmediğiniz durumlara karşı nasıl çözüm bulacağınız bilmediğiniz durumlar olabilir. Bu süreçlerde özellikle anne-babaların deneyimli bir uzmana danışması ve eğer varsa gelişimsel aksaklık veya gerililiklerin önceden tespit edilmesi ve erken müdahale edebilmesinin sağlanması çocuğun gelişimi için çok değerlidir.
Çocuğun büyümesini merdivenli, uzun bir yola benzetirim, yaşına uygun olarak bazı zamanlarda merdivenden çıkarken çocuğu kucağımıza almamız bazı zamanlarda elinden tutmamız, belli bir zaman sonra -çoğunlukla da- elinden bırakıp, kendi yürümesini ve merdivenleri tek başına çıkmasını sağlamayı çalışacağımız durumlar gerekir. Aile danışmanı olarak, aileye bu yolculukta sağlıklı ebeveynlik tutumları geliştirmeniz hakkında destekleyici önerilerde bulunmak ve sizin doyum alarak, huzurla aile hayatınızı sürdürmeniz için yol gösterici olmak çok önemli psikolojik destek sürecidir.

BİLİŞSEL (COGNITIVE) MÜDAHALE PROGRAMI
Çocuğun okula başlaması he çocuğun kendi gelişimi hem de aile için önemli, gelişimsel bir virajdır. Bu virajı geçerken, bazen çocuğunuzun çabuk sıkıldığını, odaklanmadığını, okuma ve yazmayı öğrenirken zorlanabildiğini, hafızasında tutması gereken şeyleri tam hatırlayamadığını, ev çalışmalarını yapmak istemediğini ve kitap okurken sıkıldığını ve ancak sevdiği şeylere yaparken dikkatini sürdürebildiğini, vb. birçok çelişki ve durum ile karşı kalabilirsiniz.
Akademik hayatın ilk senesi, çocuk için çok önemlidir. Eğer bu tarz sıkıntılar yaşıyorsanız mutlaka vakit kaybetmeden deneyimli bir uzmandan destek almalısınız. Çünkü çocuğa hazırlanacak bir müdahale programı ile onun tüm akademik hayatını olumlu yönde geliştirebilirsiniz. Ne kadar erken pedagojik destek alırsanız o kadar erken faydasını görebilirsiniz.
Uzun seneler okul psikolojik danışmanlığı yaptığım için, okul çağı çocukluk sorunları ile çok ilgilendiğim ve CAS Testi uygulayıcı sertifikasını ve süpervizyon eğitimlerini de aldığım, deneyimim ve uyguladığım standardizasyonu yapılmış, Bilişsel Müdahale Sistemi (CAS – Cognitivi Assessment System) sonuçları ile gözlem sonuçlarını birleştirip, çocuğa özel, “PASS-PREP Müdahale Programı” hazırlıyorum ve seanslarımda uyguluyorum.

CAS TESTİ Nedir ve Kimlere Uygulanır?
CAS (Cognitive Assessment System) – Bilişsel Değerlendirme testi, Pass teorisini temel alan 5-17 yaşları arasındaki bireyleri”Planlama”, “Dikkat”, “Eşzamanlı” ve “Ardıl Bilişsel” işlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiş 4 ölçek, 12 alt testten oluşan bir testtir. Uygulama bir ile iki saat arası bir zaman almaktadır.
•

Akademik sorunlar yaşayan çocuklarda
• Özgül Öğremne Güçlüğü yaşayan çocuklarda,
• Dikkat Eksiklliği ve Hiperaktivite (DEHB) olan çocuklarda,
• Mental-retardasyonu (Zihinsel Gerilik) olan çocuklarda
• Travmatik beyin hasarı almış çocuklarda,
• Dürtü Bozukluğu olan çocuklarda,
• Duygusal sorunları olan çocuklarda,
• Üstün potansiyeli olan çocuklarda,
Özellikle üstün potansiyeli olan, ancak bunu akademik çalışmalara yansıtamayan çocukların keşfedilmesi ve hangi bilişsel işlem alt alanlarında problem yaşıyorsa, çocuğa özel, bireyselleştirilmiş müdahale programını haftada 1 veya 2 kez uzman ile birebir yapılacak çalışmalarla çocuklarda uzun sürede kalıcı ve önemli gelişimler gözlemlenmektedir.
PASS Teorisi Nedir?
PASS Teorisi, zekayı bilişsel işlemler olarak yeniden kavramsallaştıran bir görüş ortaya koymaktadır. Bu teori insanın bilişsel fonksiyonlarını, bilginin zeminini oluşturan işlemler olarak kabul edilen Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl bilişsel işlemlere dayandırmaktadır. Hem klinik hem de nörolojik olarak değerlendirme yapan CAS testi oldukça geniş bir alanda sonuçlar vermektedir.
PASS Teorisi, DAS, NAGLIERI ve KIRBY, (1994) tarafından günümüz teorik ve uygulamalı psikoloji alanlarının özetlenmesi ile oluşturulmuştur. DAS ve arkadaşları, PASS Teorisi ile bilişsel görüşlere dayalı olarak zekayı yeniden yorumlamakta ve bunu yaparken de Luria’ nın görüşleriyle bağlantı kurmaktadırlar. Luria, Amerikan, İngiliz ve Kanada psikoloji dergilerinde en çok kaynak gösterilen bilim adamıdır. Das ve arkadaşları, PASS bilişsel işlemlerinin insanın bilişsel fonksiyonlarının temel yapıları olduğunu ileri sürmüşlerdir. PASS Teorisi’ ne dayanılarak geliştirilmiş olan CAS dört bilişsel işlem alanını ölçmektedir.
I. Planlama Bişisel İşlemler
II. Eşzamanlı Bişilsel İşlemler
III. Dikkat Bilişsel İşlemler
IV. Ardıl Bilişsel İşlemler
Uygulama alanları:
♣ Zekâ Bölümü
♣ Akademik Sorunlar
♣ Duygusal ve Travmatik Hasarlar
♣ Dikkat Sorunları ve Hiperaktivite

OKUL OLGUNLUĞU ÇALIŞMALARI:
Çocuğun okula başlarken duygusal, sosyal, zihinsel ve fiziksel açılardan hazır olması, okula başlamanın getireceği sorumlulukları yerine getirebilecek yeterlilikte olması çok önemlidir. Okul olgunluğuna erişmiş çocuklarda, doğru yaşta, çocuğun yapısına uygun okul seçimi ile çocuğun var olan kapasitesini geliştirecek, geliştirilmesi gerek yönlerini geliştirecek aynı anda çocuk da okulun beklentileri karşılayarak, eğitim ve öğretim etkileşimi yüksek oranda gerçekleşmektir. Ancak okul olgunluğu düşük çocuklarda ise, “okul” algısına olumsuz imgeler oluşabileceği gibi, okula uyum, akranlarıyla uyum ve iletişiminde, öğretmen ilişkilerinde ve akademik faaliyetlere karşı olumsuz duygu, düşünce ve davranış geliştirebilirler. Bunun yanı sıra hazırbulunuşluk düzeyi istendik düzeyde olmadan okula başlayan çocuklarda; okuldaki beklentileri de karşılayamadığı için, kendini yetersiz ve güvensiz hissetmesi, benlik saygısını zeddeyebilmektedir. Bu tip, olumsuz tutum ve davranışlar; sınıf içinde kurallara uymada, davranış problemleri ve öfke ve saldırganlık veya inhibisyon, içe çekilme ve sosyal izolasyon, kimse ile konuşmama, vb. sorunlar ortaya çıkarabilmektedir.
Okul olgunluğu değerlendirmelerinde; çocuğun ince-kaba motor-kas gelişimine, fiziksel gelişimi, sosyal gelişimi, dil gelişimi ve bilişsel yani zihinsel gelişimi olmak üzere, 5 gelişim alanı ile ilgili çeşitli değerlendirmeler yapılmaktayım. Bu çalışmalar için gelişimsel açıdan, anaokulu hazırlık sınıfı 2. Dönemi çocuğun değerlendirilmesi daha uygundur.
Çocuğunuzu nasıl bir okula ve hangi yaşta göndermeniz gerektiğini deneyimli bir uzmana danışarak yol alırsanız çocuğunuzun gelişim alanları ile ilgili bilgi sahibi olarak, anne baba olarak sağlıklı ve çocuğun yapısına uygun okul seçimini yapabilirsiniz.
Çocuğunuzun gelişiminin yaşına uygun olup olmadığına karar verirken işinize yarayabilecek birkaç ipucu;

İNCE-KABA MOTOR ALANI;
• Bağımsız giyinebilir ve soyunabilirler,
• Bağımsız temizliklerini yapabilirler,
• Dökmeden, çatal bıçak kullanarak yemeklerinin tamamını kendi başlarına yiyebilirler,
• İnsan resmini eksiksiz çizebilirler,
• Bazı şekilleri ve harfleri kopyalayabilirler,
• Düğme ilikleyebilir, fermuar çekebilirler.
• Dengeli bir biçimde yön değiştirerek koşabilirler,
• Topu yerde zıplatabilirler, ayakları ile sürebilirler, tek elle ileri doğru atabilirler,
• Tek ayak üzerinde birkaç kez sıçrayabilirler, 2 ve 3 tekerlekli bisiklete binebilirler.

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM;

• Ana-babaya aşırı bağımlı değildirler, okula istekli gelirler,
• Arkadaşları ile yaşadıkları sorunlarla baş edebilirler, Empati kurabilirler, akranları ile pozitif ilişki içerisindedirler,
• Sınıf içinde yalnız değildirler, oyun arkadaşı olarak tercih edilen çocuklardır.
• Sorumluluk alabilirler,
• Kızgınlık, üzüntü gibi duygularını diğerlerine zarar vermeden ifade edebilirler,
• Sınıf içi tartışmalara katılabilir, fikirlerini aktarabilirler,
• Okuldaki kuralların ve sınırların farkındadırlar ve uyum gösterirler.

DİL GELİŞİMİ
• Duygu ve düşüncelerini anlaşılır ve akıcı bir biçimde aktarabilirler,
• Bir hikâye ya da masalı baştan sona anlatabilirler,
• Karşılıklı sohbet edebilirler, soru sorarlar.
• Benzer ve zıt kavramları kullanırlar

Oyun Terapisi:
(henüz yazamadım!)